ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้มีความหลุดพ้นชอบ ย่อมมีความ
หลุดพ้นผิดเสื่อมไป มีอกุศลบาปธรรมเป็นอันมากที่เกิดขึ้นเพราะความ
หลุดพ้นผิดเป็นปัจจัยเสื่อมไป และกุศลธรรมเป็นอันมากย่อมถึงความ
เจริญบริบูรณ์ เพราะความหลุดพ้นชอบเป็นปัจจัย ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
เหตุแห่งการเสื่อมไปมี 10 ประการนี้แล.
จบนิชชรวัตถุสูตรที่ 6

อรรถกถานิชชรวัตถุสูตรที่ 6

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า นิชฺชรวตฺถูนิ ได้แก่ เหตุแห่งการเสื่อมไป. บทว่า มิจฺฉา-
ทิฏฺฐิ นิชฺชิณฺณา โหติ ความว่า มิจฉาทิฏฐิที่ถึงความเสื่อมไป แม้
เพราะวิปัสสนาอย่างต่ำ อันท่านละได้แล้วอย่างนี้. ถามว่า เพราะเหตุไร
ท่านจึงถือเอาอีก. ตอบว่า เพราะมิจฉาทิฏฐินั้น ท่านยังถอนไม่ขาด.
ด้วยว่า มิจฉาทิฏฐิ แม้ยังถอนได้ไม่ขาดด้วยวิปัสสนาก็จริง ถึงอย่างนั้น
มรรคเกิดขึ้น ก็ถอนมิจฉาทิฏฐิได้ขาด คือ ไม่ให้เกิดขึ้นอีก เพราะฉะนั้น
ท่านจึงถือเอาอีก. ในบททุกบทก็พึงทราบตามนัยอย่างนี้.
อนึ่ง ในสูตรนี้ ธรรม 64 ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์ เพราะ
สัมมาวิมุตติเป็นปัจจัย คือ ธรรม 64 ได้แก่ในขณะแห่งโสดาปัตติมรรคจิต
สัทธินทรีย์ย่อมบริบูรณ์ เพราะอรรถว่า น้อมใจไป วิริยินทรีย์บริบูรณ์
เพราะอรรถว่าประคองใจ สตินทรีย์บริบูรณ์ เพราะอรรถว่า เข้าไปตั้ง
ไว้ สมาธินทรีย์บริบูรณ์ เพราะอรรถว่า ไม่ฟุ้งซ่าน ปัญญินทรีย์บริบูรณ์
เพราะอรรถว่า เห็น มนินทรีย์บริบูรณ์ เพราะอรรถว่า รู้แจ้ง โสมนัส-